19 Şubat 2014

Bulanık Mantık Tanımı Nedir Giriş Seviyesinde Anlatım

Bulanık Mantık / Fuzzy Logic

Bulanık mantığı giriş seviyesinde örnekler ile açıklamaya çalışacağım. Sonraki derslerde bulanık mantığın detaylarına gireceğim.

Lisede öğrendiğimiz kümeler kavramında bir eleman bir kümede vardır ya da yoktur. Mesela '1' tek sayı mıdır diye sorduğumuzda cevabı evet(1, true); '2' tek sayı mıdır diye sorduğumuzda cevabı hayır(0, false) olacaktır.

Bulanık mantıkta bu durum farklıdır. Kümede bulunan her elemanın derecesi vardır. Örnek verelim;

Aslı 40 kilo
Ayşe 55 kilo
Ahmet 65 kilo
Mehmet 85 kilo
Hasan 90 kilo
Ramazan 120 kilo olsun.

Evrensel kümemiz yukarıdaki elemanlardan oluşsun. Alt küme olarak 'şişmanlar' kümesini tanımlamak istediğimiz zaman nasıl tanımlarız? Burada bulanık mantık kullanılırsa ;
- Evrensel kümedeki herkes şişmandır
- Her elemanın şişmanlık derecesi vardır


Şöyle tanımlamak mümkündür
Şişmanlar kümesi = ((Aslı ; 0), (Ayşe ; 0), (Ahmet ; 0.2), (Mehmet ; 0.5), (Hasan 0.8), (Ramazan ; 1))
Aslı ve Ayşe 0 derecede şişman
Ahmet 0.2 derecede şişman
Mehmet 0.5 derecede şişman
Hasan 0.8 derecede şişman
Ramazan 1 derecede şişmandır olarak tanımladık.

Başka bir örnek ile daha açıklamaya çalışalım. Mesela 10 bin lira paramız var ve araba almak istiyoruz. Bilgisayara kodumuzu yazdığımızda filtreleme sisteminden geçirip 10 bin lira altı arabaları listeleyecektir. Ama biz kendimiz arama yaptığımızda belki 11 bin liralık bir araba çok hoşumuza gider ve kümeye dahil edebiliriz.

Gerçek hayatta bizim düşündüğümüz mantığı bilgisayarlara yüklemeye çalışırız. Mesela IPhone telefonlardaki Siri uygulaması başarılı bir örnektir. Sizinle konuşabilen ve anlamadığında 'bunu mu demek istediniz' gibi seçenekler sunabilen bir uygulamadır. Her şeyi demiş olabilirsiniz ve Siri size algılayabildiği kadarıyla derecelendirip seçenekler üretir.

Son bir örnek tablo üzerinde verelim :




Evrensel kümemizin elemanları 5, 15, 25, 35, 45, 55, 65, 75, 85 dir.
Alt kümeler olarak 'Yeni Doğan', 'Genç', 'Yetişkin', 'Yaşlı' olarak tanımladık.
Her eleman her alt kümede vardır ve her elemanın derecesi vardır. Kimler 'Yeni Doğan' kümesine ait diye sorduğumuzda, bütün elemanlar bu alt kümeye aittir ve hepsi 0 derecede bu kümededir deriz.

Diğer yazılarda bulanık mantığın tanımlarından bahsedeceğim.
(Crisp(Kesinlik), Kesit, Derece, konveks, normal bulanık, core, bulanık sayı, bulanık kümelerin gücü...)

Anlatımlarım Ankara Üniversitesindeki Doç. Dr. Şahin Emrah hocamdan Melez Sistemler dersinde öğrenebildiğim (daha fazlası tabi ki ama benim aklımda kalanlar :) bilgilerdir. Kendisine buradan teşekkürü borç bilirim.

Umarım yardımcı olabilmişimdir....


Bu Blogda Ara

İletişim

Ad

E-posta *

Mesaj *